Vrouwen in een landelijk deel van El Salvador leiden een poging om stedelijke ontwikkeling te stoppen die kan leiden tot ontbossing en verlies van toegang tot water.
— Het ciudad Valle El Ángel-project omvat de bouw van winkels, hotels en huizen in de gemeente Apopa, een uur ten noorden van de hoofdstad San Salvador.
Het vraagt om het opruimen van 351 hectare (867 hectare) bos en het omleiden van 17 miljoen liter (4,5 miljoen gallons) water per dag uit het stroomgebied van de Chacalapa-rivier.
De gemeenschap is gaan samenwerken met andere lokale organisaties om protesten, sit-ins en campagnes voor het schrijven van brieven te organiseren en heeft ook talloze rechtszaken aangespannen.
Een groep vrouwen op het platteland van El Salvador komt op tegen een groot infrastructuurproject dat honderden hectaren bos dreigt te kappen en de toegang tot rivieren af te snijden die de gemeenschap van schoon drinkwater voorzien.
Het project, bekend als Ciudad Valle El Ángel, omvat de bouw van duizenden winkels, hotels en huizen in de gemeente Apopa, een uur ten noorden van de hoofdstad San Salvador, waar veel van het land nog steeds landelijk is en veel inwoners afhankelijk zijn van zelfvoorzienende landbouw.
Het voltooien van het project vereist het opruimen van 351 hectare (867 hectare) bos en het installeren van acht industriële putten die 17 miljoen liter (4,5 miljoen gallon) water per dag zullen omleiden van het stroomgebied van de Chacalapa-rivier.
Ongeveer 2.000 mensen vertrouwen rechtstreeks op het stroomgebied voor koken, drinken, schoonmaken en gewasteelt, volgens lokale milieubelangengroepen. De rivier komt indirect ook ten goede aan nog eens 60.000 mensen in 21 naburige gemeenschappen.
“Niets aan het project komt de armere klassen ten goede. Ze bouwen dit voor de hogere klassen, voor de mensen die kunnen betalen,” zei Sara García, coördinator van het Kawoq Women’s Collective, de eco-feministische organisatie die protesteert tegen Ciudad Valle El Ángel.
Het collectief bestaat uit ongeveer 50 lokale vrouwen van alle leeftijden, die erkennen dat de vernietiging van de ecologie van Apopa een directe impact zal hebben op de kwaliteit van leven van de bewoners – vooral het leven van vrouwen.
“Wij zijn degenen die de meeste tijd thuis doorbrengen,” zei García, “zorgen voor het water, eten bereiden. Als er geen water is, is er geen voedsel. Er is meer werk voor ons en meer vermoeidheid en de achteruitgang van ons lichaam.”
Ze voegde eraan toe: “Ik zeg niet dat mannen niet ook worden getroffen. Maar vanwege de last die een patriarchaal systeem ons oplegt, lijden we het meest.”
Het Kawoq Women’s Collective heeft de afgelopen tien jaar geprobeerd ontwikkelingsprojecten af te wenden die lokale ecosystemen bedreigen.
In die tijd is het getuige geweest van de komst van enkele winkels en benzinestations, evenals een snelweg die nu het gebied met San Salvador verbindt.
García zei dat ze de snelweg zag als een voorloper van de bouw die vandaag plaatsvindt, een poging om mensen aan te trekken die op zoek zijn naar snelle uitstapjes buiten de stad.
Toen het Ciudad Valle El Ángel-project in 2018 werd aangekondigd, begon het collectief samen te werken met andere lokale organisaties om protesten, sit-ins en briefschrijfcampagnes te organiseren.
Publieke druk hielp plannen om de putten langs de rokken van de san Salvador-vulkaan te boren naar andere delen van het stroomgebied verder weg van kwetsbare inwoners van Apopa. Maar ze zeiden dat de nieuwe plannen nog steeds het grootste deel van hun drinkwater zouden omleiden en mogelijk zouden vervuilen wat overblijft.
Naast directe afleiding van water uit de Chacalapa-rivier, heeft ontbossing van nabijgelegen bossen het potentieel om de toegang tot drinkwater te verminderen, omdat het gekapte land niet in staat zal zijn om afvloeiing te stoppen en schadelijke chemicaliën te filteren.
“We zijn begunstigden van het Chacalapa-riviersysteem,” zei Johana Mejía, de voorzitter van het waterschap van Apopa, “en daarom moeten we handelen.”
Sociedad Dueñas Hermanos Limitada, het bedrijf dat het project uitvoert, reageerde niet op een verzoek om commentaar.
In 2019 dienden wettelijke vertegenwoordigers van de gemeenschap een klacht in bij de milieurechtbank van het land die de onomkeerbare ecologische schade van het project benadrukte, maar deze werd geweigerd.
In andere rechtszaken, tDe gemeenschap heeft beweerd dat de overheid heeft nagelaten om milieustudies en het raadplegingsproces adequaat uit te voeren, waarbij bewoners de kans krijgen om hun zorgen te uiten bij ambtenaren en ontwikkelaars.
In een verklaring aan Mongabay zei het ministerie van Milieu en Natuurlijke Hulpbronnen van El Salvador dat het alle vereiste technische studies had uitgevoerd, alle milieueffecten had geïdentificeerd en de juiste maatregelen had vastgesteld om “de genoemde effecten op bodem, water, lucht en flora en fauna te voorkomen, te verminderen en te corrigeren.”
Een andere rechtszaak beweert dat er onregelmatigheden waren in het vergunningsproces tussen de projectontwikkelaar en de lokale waterdienst, die niet reageerde op het verzoek van Mongabay om commentaar.
Tot nu toe zijn de rechtszaken er niet in geslaagd om de bouw te stoppen, alleen de startdatum uit te stellen. In de tussentijd zijn andere kleinschalige ontwikkelingsprojecten gearriveerd in de hoop te profiteren van de potentiële economische boom van het gebied. De gemeenschap vecht tegen verspreide gevallen van ontbossing en het boren van putten, zei Mejía.
In mei stemde het nieuw gekozen congres van het land voor het verwijderen van vijf leden van het Hooggerechtshof, waardoor internationale bezorgdheid ontstond dat president Nayib Bukele, wiens partij nu een meerderheid in het congres heeft, de democratie van het land had bedreigd en zijn macht had overschreden.
Voor inwoners van Apopa was het een teken dat hun zaken misschien nooit een eerlijke behandeling zouden krijgen.
“In de gemeenschap is er altijd de hopeloze visie dat we niet kunnen stoppen wat er komt,” zei Mejía, “dat we onze rechten op water niet kunnen opeisen omdat er te veel corruptie is. Maar er is nog een percentage dat zegt: nee, we moeten iets doen.”
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Mongabay op 6 december 2021 — en werd beschikbaar gesteld aan Good Good Good voor heruitgave.
