Bovenop het Tibetaanse plateau in de provincie Qinghai, noord-China, bevindt zich de Longyangxia Dam-faciliteit, een zonnepark van 27 vierkante kilometer dat is gevuld met een zee van vier miljoen diepblauw gekleurde fotovoltaïsche panelen.
Toen de bouw uiteindelijk in 2017 werd voltooid, werd het het grootste zonnepark ter wereld, in staat om 850 megawatt aan stroom te produceren – genoeg om elektriciteit te leveren voor 200.000 huishoudens.
Maar nu is de Longyangxia Dam-faciliteit uit ’s werelds top 10 grootste zonneparken geweerd. Sterker nog, het staat niet eens in de top drie van China.
“Mensen begrijpen niet echt de schaal waarop China opereert”, zegt Tim Buckley, een wereldwijde energie-analist en directeur van een denktank. Klimaat Energie Financiering.
“De zonne-industrie werd 15 jaar geleden gedomineerd door Japan, toen liepen de Duitsers er 10 jaar geleden echt mee. Maar China heeft op zichzelf geïnvesteerd en is ongelooflijk opgeschaald.”
Tegenwoordig heeft China ’s werelds grootste hernieuwbare energiecapaciteit, waaronder 323 gigawatt aan zonne-energie, ongeveer een derde van het totale wereldwijde totaal. President Xi Jinping wil dat verhogen tot 1.200 gigawatt in 2030 – meer dan het huidige totaal van de wereld – maar een snelle inzet betekent dat het land het doel waarschijnlijk jaren eerder zal bereiken.
In 2022 zal het nog eens 108 gigawatt aan zonne-energie toevoegen, het dubbele van het recordbedrag van vorig jaar.
Experts zeggen dat het gloeiende succes van China op zonne-energie laat zien dat er licht is aan het einde van de tunnel voor een wereldwijde groene energietransitie. Hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie zijn de sleutel tot het verminderen van emissies in de elektriciteitssector, de grootste bron van wereldwijde CO2-emissies.
Volgens het Internationaal Energieagentschap, als de wereld tegen 2050 netto nul wil bereiken, zal bijna 90 procent van de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen moeten komen, waarbij zon en wind waarschijnlijk de meeste voor hun rekening nemen.
“Ik denk dat we een enorme energietransitie zullen zien en het zal veel sneller gebeuren dan velen van ons verwachten”, zegt professor Martin Green, een expert in zonne-energie aan de Australische Universiteit van New South Wales.
“Het leek een paar jaar geleden sciencefiction. Maar het is nu allemaal op zijn plaats en moet gewoon worden opgeschaald en de wil om dat te doen.”
De klimaatvoordelen van china’s zonnerevolutie zijn duidelijk: als ’s werelds grootste CO2-uitstoter zullen de inspanningen van China om zijn energiesysteem koolstofvrij te maken van cruciaal belang zijn, en het heeft zich ertoe verbonden om tegen 2060 koolstofneutraal te worden.
Zonne-energie is een geweldige manier om dit te doen: binnen ongeveer vier tot acht maanden hebben zonnepanelen de productie-emissies gecompenseerd en hebben ze een gemiddelde levensduur van 25 tot 30 jaar.
China’s snelle verschuiving weg van kolenverbranding zal ook helpen de luchtvervuiling in zijn met smog verstopte steden te verminderen, wat zowel de volksgezondheid als het milieu ten goede komt.
Enorme investeringen in infrastructuur hebben ook de Chinese economie in een indrukwekkend tempo op gang gehouden. Vorig jaar bedroegen de publieke en private investeringen van het land in schone energie $ 381 miljard, volgens het IEA, groter dan heel Noord-Amerika met een marge van $ 146 miljard.
China zal waarschijnlijk nog eens 13 biljoen renminbi ($ 1,89 biljoen) investeren in groene energie tot 2025, volgens ANZ Research, het equivalent van 16 procent van de totale infrastructuurinvestering.
Het resultaat van al deze investeringen is een neerwaartse impact op de kosten. Naarmate de technologie is verbeterd en de schaal is toegenomen, zijn de kosten voor het produceren van elektriciteit met zonnepanelen dramatisch gedaald: van $ 106 per watt in 1976 tot $ 0,38 per watt in 2019.
Alleen al in het afgelopen decennium is een daling van 80 procent geweest, wat betekent dat het nu goedkoper is om elektriciteit te produceren via nieuwe zonne-energieprojecten dan fossiele brandstoffen.
En het zal verder dalen: onderzoekers projecteren dat zonne-energie in 2060 43,2 procent van de elektriciteitsbehoeften van China zou kunnen leveren voor minder dan $ 0,03 cent per kilowattuur. Het is een punt dat niet is gemist door grote bedrijven – BYD, een van ’s werelds grootste fabrikanten van elektrische voertuigen, stopte in april met het maken van voertuigen met verbrandingsmotor en produceert nu alleen elektrische of zwaar geëlektrificeerde hybrides.
“In vergelijking met de concurrentie is zonne-energie nog nooit zo betaalbaar geweest, zelfs met inflatie”, zegt Buckley. “En ik verwacht dat de kosten dit decennium dramatisch zullen dalen.”
Toch hebben de geopolitieke gevolgen van China’s dominantie van zonne-energie geleid tot onevenwichtigheden in de toeleveringsketens voor zonne-energie, volgens een rapport dat in juli door het IEA is gepubliceerd. De productie is de afgelopen tien jaar uit Europa, Japan en de VS vertrokken.
Nu is het aandeel van China in de belangrijkste productiefasen van zonnepanelen – polysilicium, ingots, wafers, cellen en modules – meer dan 80 percent, en zal stijgen tot meer dan 95 procent. Dat vormt een risico voor “energiezekerheid” voor veel landen, zoals recente wereldwijde gebeurtenissen hebben aangetoond.
“De stijging van de zonne-efficiëntie dankzij China is enorm en de hele wereld heeft ervan geprofiteerd”, zegt Heymi Bahar, senior analist bij het IEA en auteur van het rapport.
“Maar met de pandemie en de Russische invasie van Oekraïne realiseren veel regeringen zich dat hun toeleveringsketens gediversifieerd moeten zijn. Ze kunnen zich niet kwetsbaar opstellen.”
Na jaren van verdere achterstand willen de VS hun rol in de zonnerevolutie opvoeren. In augustus ondertekende president Joe Biden de grootste klimaatwet die ooit in de VS is aangenomen, waaronder 369 miljard dollar voor schone energie.
Het omvat miljarden aan subsidies voor de clean tech-productiesector om te concurreren met China als een belangrijke leverancier van kritieke apparatuur voor hernieuwbare energie, evenals subsidies en leningen voor autobedrijven om elektrische voertuigen te produceren, $ 3 miljard voor de U.S. Postal Service om emissievrije voertuigen te kopen en $ 2 miljard om onderzoek te versnellen.
“Er is een technologierace die de VS aan het verliezen is”, zegt Buckley. “Maar zodra de VS naar het feest komen, weet je dat ze met een miljoen mijl per uur zullen komen.”
Professor Green betoogt dat een meer gediversifieerde industrie, die al begint te ontstaan, zal zorgen voor meer veiligheid en stabiliteit in de toeleveringsketen.
Europa heeft plannen om zonne-energie veel sneller op te nemen vanwege Oekraïne, zegt hij, India groeit snel de capaciteit, terwijl Vietnam een grote stijging van het energieverbruik van zonne-energie heeft gehad en Chili de installatie heeft opgevoerd.
“Nu weet de hele wereld hoe je goedkoop zonne-energie kunt maken”, zegt hij. “Hoewel ik niet denk dat Europa of de VS in staat zullen zijn om zoveel te produceren als China of zo goedkoop, zullen er handelstarieven zijn om dat in evenwicht te brengen.”
Er blijven echter enkele beperkingen bestaan. Zonne-energie vereist aanzienlijke uitgaven vooraf aan kapitaal – zelfs als het knap wordt terugbetaald gedurende de jarenlange levensduur van panelen – en dat vereist politieke steun.
De spaarzaamheid van zonlicht in koude regio’s zoals Noord-Europa is een ander probleem, maar zelfs dat wordt aangepakt met de ontwikkeling van onderzeese kabels, die in staat zijn om zonne-energie duizenden kilometers te transporteren.
En er zijn zorgen over de impact van enorme zonneparken op ecosystemen, maar de groeiende erkenning van dat risico heeft de ontwikkeling van bestuivervriendelijke zonnescorekaarten en boerderijen gestimuleerd die zonne-energie en vee integreren.
Voorlopig is het volle licht vooruit: het IEA projecteert dat zonne-energie tegen 2050 minstens een derde van de wereldwijde energie zal leveren. Maar dat vereist dat de wereldwijde productiecapaciteit tegen 2030 meer dan verdubbelt, dat bestaande productiefaciliteiten worden gemoderniseerd en dat er netwerken en opslag worden ontwikkeld.
De rol van elektrische voertuigen – wat Buckley “batterijen op wielen” noemt – zal waarschijnlijk ook een rol spelen bij het versnellen van zonne-energie.
“Ik zie niet in waarom zonne-energie niet dramatisch groter kan worden dan het nu is,” zegt hij.
